آفت دهان چیست و چگونه درمان میشود؟ اگر به دنبال درمان سریع آفت دهان هستید، بدانید که این زخم معمولاً خود به خود بهبود می‌یابد، اما اگر این مشکل در مدت زمان کوتاهی درمان نشد می‌توانید با استفاده از روش‌های مختلف درمانی، درد و ناراحتی ناشی از آن را کاهش دهید. از جمله این روش‌ها می‌توان به استفاده از داروهای موضعی مانند کورتیکواستروئیدها و آنتی‌بیوتیک‌ها اشاره کرد که به تسکین زخم‌ها و جلوگیری از عفونت کمک می‌کنند.
همچنین، گزینه‌هایی مانند آزاتیوپرین، داپسون و کلشیسین در موارد شدیدتر تجویز می‌شوند. برخی از پزشکان ممکن است درمان‌های خوراکی مانند تتراسایکلین و تالیدومید را نیز در نظر بگیرند. البته حتما این داروها را تحت نظر پزشک مصرف کنید تا از عوارض و عفونت‌های احتمالی جلوگیری گردد.
علاوه بر این، روش‌های خانگی نظیر شستشوی دهان با محلول آب نمک یا استفاده از مسکن‌های بدون نسخه نیز می‌تواند در روند بهبودی مؤثر باشد. در ادامه با جزئیات بیشتر به آفت دهان چیست و چگونه درمان میشود می‌پردازیم.
بیماری آفت دهانی چیست؟
آفت‌های دهانی، یا زخم‌های کانکر که به عنوان استوماتیت آفتی Aphthous stomatitis نیز شناخته میشود عارضه‌های دردناکی هستند که معمولاً بر روی غشاهای مخاطی حفره دهان مثل؛ بر روی زبان، لثه‌ها و داخل دهان به شکل گرد یا بیضی که با یک مرکز سفید یا زرد و حاشیه‌ای قرمز احاطه می‌شوند، ظاهر می‌شوند و این زخم‌ها می‌توانند به راحتی زندگی روزمره را مختل کنند.
آفت‌ها به دلیل درد شدید، خوردن، نوشیدن و حتی صحبت کردن را برای فرد دشوار می‌کند. در حالی که علت دقیق شکل‌گیری این آفت‌ها هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است، تحقیقات نشان می‌دهد که کاهش سیستم ایمنی بدن، کمبود ویتامین‌ها و ضربه‌های فیزیکی به ناحیه دهان می‌توانند از عوامل مؤثر در بروز آنها باشند.
برخلاف باور عمومی، این زخم‌ها غیرمُسری بوده و به صورت خوش‌خیم در افراد مختلف، به‌ویژه پس از سن بلوغ، بروز می‌کنند. آفت‌ها معمولاً در دوره‌های زمانی ۷ تا ۱۰ روزه بهبود می‌یابند، اما در بسیاری از افراد، آفت‌ها دوباره برمی‌گردند. تخمین زده میشود که حدود 20 تا 30 درصد از جمعیت به طور مکرر به این عارضه مبتلا هستند، در حالی که برخی افراد تنها سالی یک یا دو بار با آن مواجه می‌شوند. شناخت صحیح علائم و دلایل این آفت‌ها می‌تواند به درمان مؤثر و بهبود کیفیت زندگی مبتلایان کمک کند.
مطالعه بیشتر: چه چیزی باعث تیرگی لثه می شود؟ درمان و پیشگیری
انواع آفت دهانی
آفت‌های دهانی سه نوع اصلی دارند که شامل: آفت دهانی کوچک (مینور)، آفت‌های دهانی (ماژور) و آفت‌های دهانی هرپتی فرم می‌باشند.
آفت های دهانی کوچک:
آفت‌های دهانی کوچک، که به آنها آفت مینور نیز گفته میشود، زخم‌های کوچکی به اندازه نوک مداد هستند که عمدتاً در داخل گونه‌ها، لثه‌ها و روی زبان شکل می‌گیرند. این زخم‌ها معمولاً به تعداد پنج تا شش عدد ظاهر می‌شوند و دوره بهبود آنها بین یک تا دو هفته طول میکشد. شایع‌ترین نوع این زخم‌ها، شانکر خفیف است که اندازه‌ای حدود ۲ تا ۳ میلی‌متر دارد و در نواحی داخلی دهان، از جمله لب‌ها و کف دهان، مشاهده میشود.
این آفت‌ها می‌توانند بر افراد در تمام سنین، از نوزادان تا بزرگسالان، تأثیر بگذارند، اما به‌ویژه نوجوانان به دلیل تغییرات هورمونی و استفاده از بریس‌ها در معرض بیشتری قرار دارند. هرچند این زخم‌ها معمولاً آزاردهنده و موقت هستند، بروز مکرر آنها می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکلات دیگر در بدن باشد. بنابراین، در صورت بروز این زخم‌ها، به ویژه اگر به‌طور مکرر تکرار شوند، ضروری است که به وضعیت کلی سلامت خود توجه کنید.
آفت های دهانی بزرگ
آفت‌های بزرگ، که به‌عنوان ماژور شناخته می‌شوند، زخم‌هایی عمیق و با لبه‌های نامنظم هستند که در دهان ظاهر می‌شوند و معمولاً تا شش هفته به طول می‌انجامند. این نوع زخم‌ها، که نسبت به آفت‌های جزئی کمتر شایع‌اند، می‌توانند درد و ناراحتی شدیدتری ایجاد کنند و بهتر است بیمار به پزشک معاینه کند. همچنین زمان بهبودی طولانی‌تر خواهد داشت که معمولا تا دوهفته طول میکشد.
زخم‌های بزرگ به‌دلیل عمق و اندازه‌شان ممکن است به‌راحتی قابل‌تشخیص نباشند و گاهی اوقات به نظر می‌رسد که بافت‌های مخاطی به‌طور کامل از بین رفته‌اند. پس از التیام، این زخم‌ها معمولاً نشانه‌هایی از خود باقی می‌گذارند که ممکن است به یاد ماندنی باشند.
آسیب‌های دهانی هرپتی فرم
آفت‌های دهانی هرپتی‌فرم، که به اندازه سر سوزن ظاهر می‌شوند، به صورت خوشه‌ای از زخم‌های کوچک و متعدد در کنار یکدیگر در ناحیه دهان بروز می‌کنند. این زخم‌ها معمولاً بدون باقی‌ماندن جای زخم و در عرض یک تا دو هفته بهبود می‌یابند. کمتر از ۵ درصد از زخم‌های دهانی به این نوع خاص تعلق دارند و قطر هر یک از آنها معمولاً کمتر از ۱ میلی‌متر است.
این زخم‌ها اغلب با عفونت ویروسی، به‌ویژه ویروس هرپس سیمپلکس، مرتبط اند. اما نگران نباشید؛ وجود این زخم‌ها به معنای ابتلا به تبخال نیست، بلکه نشان‌دهنده یکی از انواع مختلف ویروس‌های تبخال است که می‌تواند به بدن راه یابد. لازم به یادآوری است که ویروس تبخال با بیماری‌هایی چون آبله‌مرغان و زونا نیز ارتباط دارد و انتقال آن از طریق تماس نزدیک با افراد مبتلا ممکن است رخ دهد.
آفت و تبخال دهانی
تبخال و آفت دهان دو نوع زخم هستند که هر کدام ریشه‌های متفاوتی دارند. آفت‌ها، که به‌عنوان زخم‌های آفتی شناخته می‌شوند، معمولاً ناشی از التهاب‌های داخلی بدن و در نتیجه فعالیت‌های ویروسی یا سیستم ایمنی ضعیف به وجود می‌آیند. این زخم‌ها به طور معمول در نواحی غیر از لب‌ها ظاهر می‌شوند و به دلیل عوامل مختلفی مانند استرس، تغییرات هورمونی یا آسیب‌های فیزیکی رخ می‌دهند.
در مقابل، تب‌خال‌ها به دلیل عفونت ویروس هرپس سیمپلکس بروز می‌کنند و معمولاً در ناحیه لب‌ها و اطراف دهان ظاهر می‌شوند. این زخم‌ها اغلب با احساس سوزش و خارش آغاز می‌شوند و به سرعت به تاول‌های دردناک تبدیل می‌شوند.
علت آفت دهان چیست؟
علت آفت مکرر دهان و زبان یا علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان چیست؟ آفت دهان، که به عنوان یک اختلال سیستم ایمنی شناخته میشود، نتیجه واکنش‌های نامطلوب بدن به عوامل مختلف است. در گذشته تصور می‌شد که این زخم‌ها ناشی از ویروس‌ها هستند، اما تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که میکروب‌ها نقش مهمی در ایجاد آنها دارند. در این حالت، سیستم ایمنی به طور نادرست به بافت‌های مخاطی حمله می‌کند و زخم‌هایی دردناک ایجاد میشود.
این زخم‌ها معمولاً پس از چند روز بهبود می‌یابند، اما عواملی نظیر آسیب‌های ناشی از دندانپزشکی، استفاده از محصولات حاوی سدیم لوریل سولفات، تغذیه نامناسب با مواد اسیدی، تغییرات هورمونی، استرس و کمبود ویتامین‌ها می‌توانند زمینه‌ساز بروز این عارضه باشند. با این حال، هنوز به طور دقیق مشخص نیست که چه عواملی به طور خاص باعث ظهور آفت‌های دهانی می‌شوند. اما برخی از عواملی باعث به وجود آمدن آفت‌های دهانی می‌شوند شامل:
ضعیف بودن سیستم دفاعی بدن
سیستم ایمنی بدن، که به عنوان سپر دفاعی انسان در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها عمل می‌کند، در شرایط خاص به شدت آسیب‌پذیر میشود. در افرادی که به بیماری‌هایی مانند HIV مبتلا هستند یا در زمان بیماری‌های دیگر، این ضعف می‌تواند به بروز مشکلاتی نظیر زخم آفت در دهان منجر شود.
کمبود ویتامین و مواد معدنی در بدن
کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی به عنوان یکی از عوامل کلیدی در بروز مشکلات دهانی، به ویژه زخم‌های کانکر، شناخته میشود. تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که به این نوع زخم دچار می‌شوند، غالباً از کمبودهایی نظیر اسیدفولیک، ویتامین B12 و آهن رنج می‌برند.
این کمبودها می‌توانند به ضعف سیستم ایمنی و آسیب‌پذیری بافت‌های دهانی منجر شوند. علاوه بر آن، عوامل دیگری مانند استرس، تغییرات هورمونی و آسیب‌های فیزیکی نیز می‌توانند به تشدید این وضعیت کمک کنند.
عوامل ژنتیکی در بروز آفت
عوامل ژنتیکی نقش بسزایی در بروز آفت‌ها دارد، چرا که در برخی خانواده‌ها، استعداد بیشتری برای ابتلا به این مشکلات مشاهده میشود. این پدیده به علت وراثت و انتقال ویژگی‌های ژنتیکی از نسل‌های گذشته شکل می‌گیرد، که می‌تواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر عملکرد سیستم ایمنی و حساسیت به عوامل محیطی تأثیر بگذارد.
آسیب به دهان
آسیب به دهان می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشد که به راحتی فرد را در معرض درد و ناراحتی قرار می‌دهد. یکی از شایع‌ترین دلایل این آسیب‌ها، ضربه‌های ناگهانی است که معمولاً در فعالیت‌های ورزشی یا تصادفات اتفاق می‌افتند. همچنین، گاز گرفتن غیرارادی بخش‌های داخلی دهان مانند گونه‌ها یا زبان، به ویژه در هنگام مصرف غذا، می‌تواند به بروز زخم‌های آفتی منجر شود.
همچنین افرادی که از براکت‌های ارتودنسی استفاده می‌کنند نیز به دلیل وجود وسایل فلزی در دهان، در معرض خطر بیشتری برای ایجاد زخم و آفت هستند. علاوه بر این، مصرف غذاها و نوشیدنی‌های داغ و همچنین وجود دندان‌های شکسته، می‌تواند باعث بروز آفت باشد.
استفاده از مواد اسیدی
استفاده از مواد اسیدی، تنباکوی جویدنی و سدیم لوریل سولفات موجود در خمیردندان از عوامل موثر در بروز آفت دهانی به شمار می‌روند.
حساسیت‌ها و واکنش‌های آلرژیک باعث بروز آفت‌های دهانی میشود
واکنش‌های آلرژیک به‌عنوان عاملی مؤثر در بروز زخم‌های کانکر شناخته میشود. حساسیت به غذاهای خاص، باکتری‌های موجود در دهان و حتی بیماری‌هایی مانند سلیاک و عدم تحمل گلوتن، همگی نقش مهمی در ایجاد این زخم‌ها ایفا می‌کنند. علاوه بر این، برخی افراد ممکن است به فلزات به کار رفته در ارتودنسی دندان واکنش نشان دهند که این حساسیت هم باعث بروز آفت میشود.
استرس عامل آفت دهان
آیا استرس باعث آفت دهان می شود؟ استرس یکی از عوامل مهم در بروز زخم‌های آفت محسوب میشود و تأثیرات منفی آن بر سلامت دهان و دندان قابل مشاهده است. تحقیقات نشان می‌دهد که افراد در شرایط فشار و اضطراب، بیشتر در معرض ابتلا به زخم‌های کانکر قرار می‌گیرند. در واقع وقتی ذهن درگیر تنش و نگرانی میشود، بدن به طور غیرمستقیم به چالش کشیده شده و زمینه‌ساز بروز مشکلاتی همچون زخم‌های آفتی می‌گردد.
تغییرات هورمونی علل ایجاد آفت‌های دهانی
تغییرات هورمونی در زندگی زنان، به ویژه در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی، می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر سلامتی آنها داشته باشد. این نوسانات هورمونی، به عنوان یک عامل محرک، ممکن است منجر به بروز مشکلاتی مانند آفت دهان شود.
بیماری‌های روده‌ای
بیماری‌های روده‌ای، از جمله التهاب روده، بیماری کرون و کولیت، نه تنها بر سلامت گوارش تأثیر می‌گذارند، بلکه می‌توانند پیامدهای نامطلوبی بر سایر نواحی بدن نیز داشته باشند. مطالعات جدید نشان می‌دهند که این اختلالات می‌توانند زمینه‌ساز بروز آفت دهان شوند، به‌ویژه در افرادی که سیستم ایمنی آنها تحت تأثیر این بیماری‌ها قرار دارد.
همچنین التهاب مزمن و عدم تعادل میکروبیوم روده، ممکن است باعث افزایش حساسیت و التهاب در نواحی دهانی گردد، که این امر خود موجب بروز درد و ناراحتی در بیماران میشود.
چگونه بفهمیم که آیا آبسه دندان داریم یا آفت دهان؟
نظر دکتر سپیده کاظمی زاده در مورد فرق آبسه دندان و آفت دهان
آفت دهان چگونه درمان میشود؟
چگونه آفت دهان را از بین ببریم؟ آفت دهان معمولاً نیازی به درمان خاص ندارد و به‌طور طبیعی بهبود می‌یابد. اما استفاده از برخی داروها و روش‌های خانگی می‌تواند به کاهش درد و تسریع بهبودی کمک کند. تشخیص آفت معمولاً با بررسی ظاهری زخم انجام میشود و پزشک ممکن است برای تسریع درمان از داروهای مکمل و ضد میکروب استفاده کند.
برای آفت دهان چه بخوریم؟ گزینه‌های درمانی شامل کورتیکواستروئیدهای موضعی، آزاتیوپرین، داپسون، کلشیسین، پنتوکسی‌فیلین، تتراسایکلین و تالیدومید است که باید تحت نظر دکتر تجویز شود. برخی پزشکان آنتی‌بیوتیک‌ها را هم تجویز می‌کنند. برخی دیگر از درمان آفت‌های دهان شامل:
درمان خانگی آفت دهان
درمان سه سوته آفت دهان: در مواقعی که درد و سوزش آفت دهان آزاردهنده میشود، درمان‌های خانگی می‌توانند مؤثر باشند. یکی از روش‌های رایج، استفاده از دهانشویه‌های طبیعی مانند ترکیب آب نمک و جوش شیرین است که به کاهش التهاب و تسکین ناراحتی کمک می‌کند. همچنین، دهانشویه‌های حاوی شیرین بیان به عنوان یک گزینه دیگر برای تسکین درد شناخته شده‌اند.
می‌توانید از عسل هم برای درمان رخم‌های دهان کمک بگیرید. عسل خام برای درمان زخم‌های دهان، بهترین عملکرد را دارد. عسل به دلیل خواص ضدباکتریایی خود، به ناحیه آسیب‌دیده رطوبت می‌دهد و باعث جلوگیری از خشک‌شدن آن میشود. افزودن مقداری زردچوبه به عسلِ خام نیز برای درمان بسیار مناسب است.
برای تسریع روند بهبودی، مهم است که از مصرف غذاهای سفت و خشک که ممکن است باعث تحریک بیشتر زخم‌ها شوند، پرهیز کنید و همچنین از غذاهای تند و اسیدی که می‌توانند التهاب را تشدید کنند، دوری نمایید. در عوض، مایعات، غذاهای نرم و ماست مصرف کنید تا به بهبود سریع‌تر آفت‌های دهان کمک کنید.
روش‌های درمان سریع آفت دهان
- مصرف مکمل آهن و اسیدفولیک برای بهبود علائم و تسریع درمان.
- مکمل‌های ویتامین B، مصرف قرص B12 برای جلوگیری از بازگشت آفت.
- ژل کورکومین، اســـتفاده از ژل کورکومین برای درمان مؤثر زخم‌های خفیف.
- آنتی‌اکسیدان‌ها، مصرف قرص‌های آنتی‌اسیدی برای کاهش ســوزش و درد.
- قطره میرتکس، اســتفاده از قطره میرتکس به تجویز پزشک برای درمان زخـم‌ها
- دهانشویه دگزامتازون، استفاده از شـــربت دگزامتازون برای کــــاهـش درد و التــهاب.
- دهانشویه شیرین بیان، استفاده از دهانشویه شیرین بیان برای کاهش درد و تسریع بهبودی.
- استفاده از خمیر جوش‌شیرین، تـــرکیب جوش‌شیرین و آب به صورت خمیر برای تسکین زخــم‌ها.
- استفاده از ژل آلوئه ورا، شستشوی دهان با ژل آلوئه ورا برای تسکین زخم‌ها و کاهش اســید معده.
- کرم‌ها و ژل‌های موضعی، استفاده از بنزوکائین، فلوسینونید و پراکسید هیدروژن برای بی‌حس کردن و ضدعفونی زخم‌ها.
روش‌های پیشگیری از آفت دهان:
- با مسواک و نخ دندان، روزانه دندان‌ها را تمیز کنید
- ترک دخانیات، مصرف سیگار و سایر دخانیات را کم کنید.
- موم ارتودنسی، لبه‌های تیز بریس‌ها را با موم بپوشـــانید.
- مصرف شیر منیزیا، به کاهش اسیدهای دهان کمــک می‌کند.
- برای جلوگیری از تحریک لثه‌ها، از مسواک‌های نرم استفاده کنید.
- کاهش استرس، تکنیک‌های مدیتیشن و کاهش استرس را یاد بگیرید.
- محدودیت دهانشویه، استفاده از دهانشویه‌های حاوی الکل را کاهش دهید.
- مصرف غذاهای مغذی، به مصرف غذاهای حاوی آهن و ویتامین B12 توجه کنید.
- مصرف پیاز خام، پیاز تازه با ترکیبات سولفوری خود، به پیشگیری و درمان آفت‌ها کمک می‌کند.
مطالعه بیشتر: علت بوی بد دهان چیست؟
آیا آفت دهان نشانه سرطان است
آیا آفت دهان خطرناک است؟ آفت‌های دهان و زبان، معمولاً زخم‌های کوچکی هستند که به‌راحتی با درمان‌های خانگی و داروهای ضد التهاب قابل کنترل‌اند، اما در صورت عدم بهبود، ممکن است نشانه‌ای از عارضه‌ای جدی‌تر مانند سرطان دهان باشند. این نوع سرطان بیشتر در افرادی که به مصرف سیگار، قلیان و مواد مخدر روی می‌آورند، مشاهده میشود و می‌تواند باعث بروز زخم‌های عمیق و دردناک در دهان گردد.
برخلاف آفت‌های معمولی، زخم‌های ناشی از سرطان به‌سختی درمان می‌شوند و با گذشت زمان نه تنها بهبود نمی‌یابند، بلکه شدت و وسعت آنها نیز افزایش می‌یابد. تشخیص به‌موقع و توجه به علائم می‌تواند نقشی مهمی در درمان و پیشگیری از عوارض جدی‌تر داشته باشد.
برای آفت دهان چه بخوریم نی نی سایت
توروخدا راه حل بگین برای افت دهان
توی دهنم حدود 20 تا افت زدم. توی گلوم روی زبونم روی لثم. یک هفتست نمیتونم چیزی بخورم. اول گلوم عفونت کرد. بعد افت. دیشب دکتر بهم قرص داد و گفت با سرم شستشو مدام دهانتو بشور. ولی از درد دارم میمیرم . سه شبه اصلا نخوابیدم. اگر راه حلی میدونین که زود خوب شه یا دردش بیفته دریغ نکنید
من خدای آفتم ماهی یه بار دکتر گفت شربت دیفن هیدرامین تو دهنت قرقره کن پنج دقیقه بعد قورت بده بهتر شدم اما من به خودم ثابت شده فقط باید زمانش بگذره تا خوب شه برا من یه هفته بود
یه داروی آمریکایی هست مخصوص آفت دهان. مثل گوش پاک کنه. یک سرش رو میبری از اون یکی سرش ماده اش میاد برای هر وقت یک بار استفاده کنی خوب میشه. داخل بسته اش دو تایی هست. معجزه میکنه انگار. انقدر خوبه که برای هر افت نباید بیش از یک بار استفاده بشه چون خوب میشه با همون بار اول. متاسفانه اسمش رو یادم رفته سه سال پیش خریده بودم. ولی از داروخانه ها بپرس بگو داروی افت آمریکایی.
شما از چه درمانی برای آفت دهان استفاده می‌کنید؟
در این وبلاگ از سایت هلوایمپلنت به موضوع اینکه آفت دهان چیست و چگونه درمان میشود پرداختیم و همانطور که می‌دانید آفت دهان، که به عنوان یک عارضه شایع شناخته میشود و معمولاً مشکل جدی ایجاد نمی‌کند، اما در صورت تداوم، نیاز به بررسی‌های دقیق‌تر وجود دارد. در اکثر موارد پس از یک هفته بهبود می‌یابد و درد و سوزش اولیه آن نیز با گذشت زمان کاهش می‌یابد اما اگر با زخم‌های مکرر یا قدیمی مواجه هستید که بیش از دو هفته با درمان‌های خانگی درمان نشده ست، ضروری است که به یک متخصص مراجعه کنید تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.
لطفا در مورد اینکه شما از چه روشی برای درمان آفت دهان استفاده می‌کنید را با ما به اشتراک بگذارید.
